آیا تا به حال نام گیربکس خورشیدی را شنیده‌اید و کنجکاو شده‌اید بدانید چرا به این نام شناخته می‌شود و گیربکس کجای ماشین است ؟ این نوع گیربکس که یکی از پیشرفته‌ترین و کارآمدترین سیستم‌های انتقال قدرت در صنعت است، امروزه در تجهیزات سنگین، آسانسورها، توربین‌ها و ماشین‌آلات صنعتی کاربرد گسترده‌ای دارد. اما گیربکس خورشیدی چیست و چه تفاوتی با مدل‌های دیگر دارد؟ چه ساختاری باعث شده تا در عین حجم کم، توان و گشتاور بسیار بالایی تولید کند؟ همچنین آیا می‌دانید انواع گیربکس خورشیدی بر چه اساسی دسته‌بندی می‌شوند و هر کدام برای چه کاربردی مناسب هستند؟ اگر می‌خواهید با طرز کار گیربکس خورشیدی و راز عملکرد هماهنگ چرخ‌دنده‌های سیاره‌ای درون آن آشنا شوید، در ادامه این مطلب همراه باشید تا با دنیای دقیق و هوشمندانه این سیستم مکانیکی پرقدرت بیشتر آشنا شویم.
گیربکس خورشیدی چیست؟
گیربکس خورشیدی چیست؟ گیربکس خورشیدی یکی از پیشرفته‌ترین و کارآمدترین انواع گیربکس‌ها در دنیای صنعت است که با طراحی منحصربه‌فرد خود، توانایی انتقال قدرت بالا در حجم و وزن کم را دارد. این گیربکس به دلیل نحوه چیدمان دنده‌هایش به نام‌های دیگری چون گیربکس سیاره‌ای نیز شناخته می‌شود، که دلیل انتخاب این نام، شباهت ساختار درونی آن به منظومه شمسی است؛ جایی که یک چرخ‌دنده مرکزی مانند خورشید در مرکز قرار دارد و چرخ‌دنده‌های کوچک‌تر، به صورت مداری به دور آن می‌چرخند. این طراحی باعث می‌شود نیرو در جهات مختلف توزیع شده و راندمان انتقال قدرت بسیار بالا برود.
بیشتر بخوانید: الکتروگیربکس چیست؟
ساختار و اجزای گیربکس خورشیدی
اجزای گیربکس خورشیدی چیست؟ برای درک بهتر عملکرد این گیربکس و انتخاب مناسب‌ترین مدل برای کاربردهای صنعتی، از جمله خرید گیربکس روسی، باید ابتدا با اجزای اصلی آن آشنا شویم. این گیربکس از سه بخش اصلی تشکیل شده است.
- چرخ‌دنده خورشیدی: چرخ دنده در مرکز سیستم قرار دارد و نیروی محرکه اصلی را از موتور دریافت می‌کند.
- چرخ‌دنده‌های سیاره‌ای: چند دنده‌های سیاره‌ای کوچک‌تر هستند که به‌طور همزمان به دور چرخ‌دنده مرکزی می‌چرخند.
- چرخ‌دنده حلقوی: این مدل دارای یک چرخ‌دنده بزرگ است که مرکز سیستم را تشکیل می‌دهد و با چند چرخ‌دنده سیاره‌ای اطرافش درگیر می‌شود.
نکته: این اجزا درون یک Carrier یا نگهدارنده قرار دارند که وظیفه انتقال نیرو از مجموعه به محور خروجی را بر عهده دارد. در واقع، با چرخش دنده مرکزی، چرخ‌دنده‌های سیاره‌ای به‌طور همزمان حرکت کرده و نیرویی یکنواخت و متوازن را به محور خروجی منتقل می‌کنند.
طرز کار گیربکس خورشیدی
طرز کار گیربکس خورشیدی چگونه است؟ عملکرد گیربکس خورشیدی بر اساس تعامل میان چرخ‌دنده‌ها است. به این صورت که، چرخ‌دنده مرکزی (خورشیدی) می‌چرخد و چرخ‌دنده‌های سیاره‌ای اطراف آن، همزمان در مسیر دنده حلقوی می‌گردند، که این حرکت نسبت سرعت و گشتاور را افزایش می‌دهد. برای بهره‌گیری از راندمان بالا و عمر طولانی این سیستم، می‌توانید به گزینه‌های موجود در بازار مانند خرید گیربکس سیتی نیز توجه کنید، که با توجه به اینکه کدام بخش‌ها ثابت یا متحرک باشند، می‌توان نسبت تبدیل و جهت حرکت خروجی را تغییر داد و توان بین چندین دنده تقسیم می‌شود. در نتیجه فشار روی یک نقطه متمرکز نمی‌گردد.
مزایای گیربکس خورشیدی
مزایای گیربکس خورشیدی چیست؟ یکی از دلایل اصلی محبوبیت این نوع گیربکس در صنایع مختلف، مزایای متعدد آن است که در ادامه به برخی از مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم.
| راندمان بالا
|
به دلیل درگیری همزمان چندین چرخ‌دنده، اتلاف انرژی بسیار کم است و راندمان کلی معمولا بین 95 تا 98 درصد می‌باشد. |
| گشتاور بالا در حجم کم
|
ساختار متراکم و تقارن دنده‌ها باعث می‌شود بتوان گشتاورهای بسیار بالا را با اندازه‌ای کوچک به دست آورد. |
| صدای کم و عملکرد نرم
|
حرکت هماهنگ بین دنده‌ها موجب عملکردی بدون لرزش و با صدای کم می‌گردد. |
| طول عمر زیاد
|
توزیع یکنواخت نیرو بین دنده‌ها باعث کاهش سایش و افزایش دوام قطعات می‌شود. |
| قابلیت چند مرحله‌ای
|
می‌توان چندین مجموعه خورشیدی را پشت‌سر هم قرار داد تا نسبت تبدیل سرعت به گشتاور افزایش یابد. |
| امکان نصب در فضاهای محدود
|
به دلیل طراحی فشرده و قرارگیری محور خروجی در راستای محور ورودی، گیربکس در دستگاه‌هایی با محدودیت فضا قابل استفاده بوده و نصب آن آسان است. |
انواع گیربکس خورشیدی
گیربکس‌های خورشیدی با توجه به کاربرد، تعداد مراحل و نوع نصب به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند، که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
گیربکس خورشیدی خطی
گیربکس خورشیدی خطی یکی از انواع گیربکس خورشیدی است. این مدل دارای چند مرحله دنده است که هر طبقه نسبت تبدیل حدود 3 تا 4 را فراهم می‌کند، که مناسب خطوط انتقال نیرو مستقیم است و برای کاربردهایی که نیاز به گشتاور متوسط و نصب ساده دارند، ایده‌آل می‌باشد.
گیربکس خورشیدی زاویه‌دار یا مورب
چرخ‌دنده‌های مخروطی این مدل مقاومت بالایی در برابر ضربه و فشار دارند، و طراحی مورب این مدل، امکان تغییر جهت انتقال نیرو و نصب در فضاهای محدود را فراهم می‌کند، که آن را برای ماشین‌آلات سنگین و صنعتی مناسب می‌سازد.
بیشتر بخوانید: گیربکس عمودی چیست
گیربکس خورشیدی پایه‌دار
گیربکس خورشیدی پایه‌دار در قسمت خروجی خود یک پایه محکم دارد که باعث می‌شود گیربکس به صورت ثابت و بدون لرزش روی دستگاه نصب شود. وجود این پایه باعث افزایش پایداری و تحمل بارهای سنگین می‌شود. شافت خروجی این گیربکس، نیرو را به سایر بخش‌های ماشین‌آلات منتقل می‌کند و به همین دلیل برای سیستم‌هایی با بار بالا و کار مداوم گزینه‌ای ایده‌آل است.
گیربکس خورشیدی هالو شافت‌دار با خروجی چرخ‌دنده‌ای
این گیربکس برای کاربردهایی طراحی شده که به خروجی دقیق و کنترل‌شده نیاز دارند، که حرکت خروجی قابل تنظیم است و می‌تواند با انواع سیستم‌های صنعتی و خطوط تولید هماهنگ گردد.
بیشتر بخوانید: گیربکس صنعتی چیست
کاربرد گیربکس خورشیدی
کاربرد گیربکس خورشیدی چیست؟ گیربکس خورشیدی به دلیل عملکرد دقیق، گشتاور بالا و اندازه جمع‌وجور، امروزه در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرد که عبارتند از:
- صنایع فولاد برای انتقال قدرت به کوره‌ها و غلطک‌ها
- ماشین‌آلات معدنی برای کنترل حرکت با گشتاور بالا
- توربین‌های بادی و تجهیزات انرژی خورشیدی
- صنایع نفت و گاز برای پمپ‌ها و سیستم‌های حفاری
- سیستم‌های حمل‌ونقل و نوار نقاله‌های سنگین
- آسانسورها و بالابرهای صنعتی
- تجهیزات رباتیک، چاپ و بسته‌بندی دقیق
سخن آخر
در این مطلب از الکتروآتا به معرفی گیربکس خورشیدی چیست پرداختیم و فهمیدیم که، گیربکس خورشیدی با طراحی هوشمندانه و عملکرد بسیار دقیق خود، یکی از قدرتمندترین و کارآمدترین انواع سیستم‌های انتقال قدرت در صنایع مختلف است. این گیربکس با استفاده از ساختار سیاره‌ای، توان بالا را در حجمی کوچک متمرکز می‌کند و راندمانی نزدیک به صد درصد ارائه می‌دهد. در نهایت می‌توان گفت گیربکس خورشیدی، ترکیبی از مهندسی پیشرفته، انتقال هوشمند نیرو و دوام بالا است که باعث شده به یکی از محبوب‌ترین و کارآمدترین سیستم‌های حرکتی در جهان صنعت تبدیل شود. همچنین برای دستیابی به عملکردی روان و دقیق، این گیربکس‌ها معمولا همراه با الکتروموتور AC نصب می‌شوند؛ به همین دلیل، قبل از طراحی یا راه‌اندازی سیستم، انتخاب و خرید الکتروموتور AC مناسب، اهمیت ویژه‌ای دارد.
سوالات متداول
گیربکس خورشیدی چیست و چگونه کار می‌کند؟
گیربکس خورشیدی نوعی سیستم انتقال قدرت است که از سه بخش اصلی چرخ‌دنده خورشیدی، چرخ‌دنده‌های سیاره‌ای و دنده حلقوی، تشکیل شده است. در این سیستم، با چرخش چرخ‌دنده مرکزی، دنده‌های سیاره‌ای به‌صورت همزمان حرکت کرده و گشتاور بالا و راندمان بسیار خوبی تولید می‌شود.
مهم‌ترین مزیت گیربکس خورشیدی نسبت به سایر گیربکس‌ها چیست؟
بزرگ‌ترین مزیت این گیربکس، راندمان بالا، ابعاد کوچک، گشتاور زیاد و عمر طولانی است. همچنین به دلیل پخش یکنواخت نیرو بین چندین دنده، استهلاک آن بسیار کمتر از مدل‌های سنتی مانند حلزونی یا هلیکال است.
گیربکس خورشیدی در چه صنایعی استفاده می‌شود؟
از این گیربکس در صنایع فولاد، معدن، خودروسازی، انرژی (باد و خورشید)، نوار نقاله‌های سنگین، آسانسورها و تجهیزات رباتیک استفاده می‌شود.
